Difference between revisions of "Oesterpark Clemmen"
From MarineSpecies Introduced Traits Wiki
| (44 intermediate revisions by 3 users not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
| + | <div style="float: right; border: 1px solid #006784; | ||
| + | width: 180px"> | ||
| + | [[Historiek_van_de_Belgische_oesterkweek|>>Naar de introductiepagina<<]] | ||
| + | </div> | ||
| + | <br> | ||
__NOTITLE__ | __NOTITLE__ | ||
| − | = | + | {{Oesterkwekerij |
| + | |grote titel=Oesterpark "Clemmen" (1780-1805) | ||
| − | + | |googlemap= {{#display_map: | |
| + | 51.227354, 2.927428~ ~ ~ ~ ~Oesterpark "Clemmen" | ||
| + | |type=satellite|zoom=12|height=300px | ||
| + | }} | ||
| + | |onderschrift= Hedendaagse kaart van Oostende, met de ligging van het voormalige oesterpark van “Clemmen” | ||
| + | }} | ||
| + | <br> | ||
| + | |||
| + | Toen het monopolie op de oesterkweek van de firma [[Oesterpark Clays|“Clays & Cie”]] in 1780 niet verlengd werd, was de Gentse industrieel Judocus Clemmen de eerste om in actie te schieten. Reeds in april 1780 namen Clemmen en zijn vijf broers de pacht van een stuk grond aan de buitenkant van de Sint-Catharinapolder in Oostende op zich, met de bedoeling daar een oesterput in te planten.<ref name="Halewyck">[http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=64754 Halewyck, R.; Hostyn, N. (1978). Oostends oesterboek: historiek van de Oostendse oesterteelt vanaf de 18e eeuw tot op heden. Oostendse Heem- en Geschiedkundige Kring "De Plate": Oostende. 68, 34 pl. pp.]</ref> Op deze plaats bevond zich blijkbaar al een oude gedolven put (de ‘botput’ genaamd), wat het een ideaal terrein maakte voor de plannen van de gebroeders Clemmen. Zij hadden trouwens reeds vanaf 1777 het idee opgevat om daar een oesterpark te beginnen.<ref name="Parmentier">Parmentier, J., De maritieme handel en visserij in Oostende tijdens de achttiende eeuw: Een prosopografische analyse van de internationale Oostendse handelswereld 1700-1794, onuitgegeven proefschrift tot het behalen van de graad van doctor in de geschiedenis UGent, Gent, 2001.</ref><ref>Rijksarchief Brugge, collectie aanwinsten, inventaris 121, nr. 3962.</ref> Vooraleer echter kon overgegaan worden tot de aanleg van de putten, moest de goedkeuring van de Regering bekomen worden. In mei 1780 werd een verzoekschrift, vergezeld van een plattegrond van de nog aan te leggen put, ingediend bij de overheid. Op 8 juli 1780 werd het licht uiteindelijk op groen gezet: de oesterkwekerij “Clemmen” kon van start gaan.<ref name="Halewyck"/> | ||
| + | |||
| + | <div style="float:right; min-width:100px; min-height:100px; padding:5px; margin:10px; border:2px solid grey"> | ||
| + | <span class="plainlinks">[http://www.vliz.be/vmdcdata/photogallery/sea.php?p=show&album=3278&pic=61452 <img title="Het grondplan dat behoorde bij het verzoekschrift van de broers Clemmen uit 1780. De oesterput Clemmen ligt tussen de punten aangeduid met een C. Links van Clemmen ligt de oesterput van Clays & Cie." src="http://images.vliz.be/resized/61452.jpg" style="width: 600px"/>]</span></div> | ||
De aankoop van de terreinen, de constructie van de kwekerij en de aanschaf van twee barken om jonge Engelse oesters te kunnen aanvoeren, kostte Judocus Clemmen ca. 53.500 gulden.<ref name="Parmentier"/> Clemmen werd trouwens pas in 1787 eigenaar van de gronden van de oesterput. Na de dood van Judocus op 23 januari 1802, kwam de oesterput in handen van zijn 7 kinderen Jean, Lieven, Francis, Pieter, Anna-Barbara, Josse en Marie-Joanna-Jacoba Clemmen. Op 2 juli 1802 verkochten vijf van hen hun aandeel aan Josse Clemmen-Poelman en François Speelman, de echtgenoot van Maria-Joanna, voor een totaal van 17.300 gulden.<ref name="Halewyck"/> | De aankoop van de terreinen, de constructie van de kwekerij en de aanschaf van twee barken om jonge Engelse oesters te kunnen aanvoeren, kostte Judocus Clemmen ca. 53.500 gulden.<ref name="Parmentier"/> Clemmen werd trouwens pas in 1787 eigenaar van de gronden van de oesterput. Na de dood van Judocus op 23 januari 1802, kwam de oesterput in handen van zijn 7 kinderen Jean, Lieven, Francis, Pieter, Anna-Barbara, Josse en Marie-Joanna-Jacoba Clemmen. Op 2 juli 1802 verkochten vijf van hen hun aandeel aan Josse Clemmen-Poelman en François Speelman, de echtgenoot van Maria-Joanna, voor een totaal van 17.300 gulden.<ref name="Halewyck"/> | ||
| − | De effectieve uitbating en het beheer van het oesterpark was gedurende het gehele bestaan van de onderneming in handen van de Oostendse handelaar en reder Andreas Joannes Van Iseghem.<ref>[http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=66063 Parmentier, J. (2004). Het gezicht van de Oostendse handelaar: studie van de Oostendse kooplieden, reders en ondernemers actief in de internationale maritieme handel en visserij tijdens de 18de eeuw. Oostendse Historische Publicaties, 11. Johan Vandenabeele: Oostende. 464 pp.]</ref> De oesters van “Clemmen” vonden hoofdzakelijk hun weg naar Gent en Kortrijk en naar Brabantse steden als Brussel, Leuven en Antwerpen.<ref name="Parmentier"/> In 1802-1803 betaalden | + | De effectieve uitbating en het beheer van het oesterpark was gedurende het gehele bestaan van de onderneming in handen van de Oostendse handelaar en reder Andreas Joannes Van Iseghem.<ref>[http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=66063 Parmentier, J. (2004). Het gezicht van de Oostendse handelaar: studie van de Oostendse kooplieden, reders en ondernemers actief in de internationale maritieme handel en visserij tijdens de 18de eeuw. Oostendse Historische Publicaties, 11. Johan Vandenabeele: Oostende. 464 pp.]</ref> De oesters van “Clemmen” vonden hoofdzakelijk hun weg naar Gent en Kortrijk en naar Brabantse steden als Brussel, Leuven en Antwerpen.<ref name="Parmentier"/> In 1802-1803 betaalden oesterimporteurs in die gebieden 27,1 guldens voor een halve ton Oostendse oesters van “Clemmen”, of 8 guldens voor een achtste ton. Hoewel de zaken goed liepen, waren de putten van Clemmen geen lang leven beschoren: in 1805 werden ze, net als de putten van [[Oesterpark Pollet|"Pollet"]], onteigend door de Franse machthebbers om plaats te maken voor de constructie van een jachtsluis. Op 5 juli 1805 waren de werklui reeds volop bezig met het uitbreken van de 1 hectare 51,4 are grote oesterput. Op 14 augustus 1805 werden de gronden definitief verkocht aan de prefect van het Leie-departement voor een som van 54.395 franse frank. Alle gereedschap van het park werd openbaar verkocht. Na 25 jaar kwam zo in mineur een einde aan de oesterkwekerij “Clemmen”.<ref name="Halewyck"/> |
| − | == | + | ==Referenties== |
| + | ---- | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | |||
| + | |||
| + | ==Meer weten== | ||
| + | ---- | ||
| + | * [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=212736 Desmedt, H. (1951). De oesterbanken van Oostende: een voorbeeld van economische interventie-politiek in de XVIIIe eeuw Rev. Belge Philol. Hist. 29(2-3): 496-512.] | ||
| + | * [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=204020 Farasyn, D. (1998). 1769-1794. De 18de eeuwse bloeiperiode van Oostende. Oostendse Historische Publicaties, 2. Stadsbestuur Oostende: Oostende. 249 pp.] | ||
| + | * [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=64754 Halewyck, R.; Hostyn, N. (1978). Oostends oesterboek: historiek van de Oostendse oesterteelt vanaf de 18e eeuw tot op heden. Oostendse Heem- en Geschiedkundige Kring "De Plate": Oostende. 68, 34 pl. pp.] | ||
| + | * [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=212893 Hostyn, N. (1982). De oesterputten van Oostende in de 18e eeuw. - Met 1 afb. eind 18de eeuw van de oesterput Deloose, gezegd Clays, Clemmen en Pollet, Het Visserijblad 1982(28/12/82): 138-139.] | ||
| + | * [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=212892 Hostyn, N. (1988). De oesterputten van Oostende in de 18e eeuw (II), Het Visserijblad 1988(01/05/88): 53-54.] | ||
| + | * [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=212891 Hostyn, N. (1988). De oesterputten van Oostende in de 18e eeuw (III, slot), Het Visserijblad 1988(01/06/88): 49-50.] | ||
| + | * [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=204024 Logghe, F. (1999). Het Hazegras. De verloren rijkdom van een wijk: een greep uit de geschiedenis. Oostendse Historische Publicaties, 5. Stadsbestuur Oostende: Oostende. 130 pp.] | ||
| + | * Parmentier, J., De maritieme handel en visserij in Oostende tijdens de achttiende eeuw: Een prosopografische analyse van de internationale Oostendse handelswereld 1700-1794, onuitgegeven proefschrift tot het behalen van de graad van doctor in de geschiedenis UGent, Gent, 2001. | ||
| + | * [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=66063 Parmentier, J. (2004). Het gezicht van de Oostendse handelaar: studie van de Oostendse kooplieden, reders en ondernemers actief in de internationale maritieme handel en visserij tijdens de 18de eeuw. Oostendse Historische Publicaties, 11. Johan Vandenabeele: Oostende. 464 pp.] | ||
| + | * [http://www2.academieroyale.be/academie/documents/FichierPDFBiographieNationaleTome2045.pdf#page=80 Piot, Ch., Clemmen (Josse), in: Biographie Nationale, IV, Brussel, 1873, 143-145.] | ||
| + | |||
| + | <div style="float: right; border: 1px solid #006784; | ||
| + | width: 180px"> | ||
| + | [[Historiek_van_de_Belgische_oesterkweek|>>Naar de introductiepagina<<]] | ||
| + | </div> | ||
Latest revision as of 13:27, 27 November 2013
|
|
Oesterpark "Clemmen" (1780-1805)
|
|
Hedendaagse kaart van Oostende, met de ligging van het voormalige oesterpark van “Clemmen”
|
Toen het monopolie op de oesterkweek van de firma “Clays & Cie” in 1780 niet verlengd werd, was de Gentse industrieel Judocus Clemmen de eerste om in actie te schieten. Reeds in april 1780 namen Clemmen en zijn vijf broers de pacht van een stuk grond aan de buitenkant van de Sint-Catharinapolder in Oostende op zich, met de bedoeling daar een oesterput in te planten.[1] Op deze plaats bevond zich blijkbaar al een oude gedolven put (de ‘botput’ genaamd), wat het een ideaal terrein maakte voor de plannen van de gebroeders Clemmen. Zij hadden trouwens reeds vanaf 1777 het idee opgevat om daar een oesterpark te beginnen.[2][3] Vooraleer echter kon overgegaan worden tot de aanleg van de putten, moest de goedkeuring van de Regering bekomen worden. In mei 1780 werd een verzoekschrift, vergezeld van een plattegrond van de nog aan te leggen put, ingediend bij de overheid. Op 8 juli 1780 werd het licht uiteindelijk op groen gezet: de oesterkwekerij “Clemmen” kon van start gaan.[1]
De aankoop van de terreinen, de constructie van de kwekerij en de aanschaf van twee barken om jonge Engelse oesters te kunnen aanvoeren, kostte Judocus Clemmen ca. 53.500 gulden.[2] Clemmen werd trouwens pas in 1787 eigenaar van de gronden van de oesterput. Na de dood van Judocus op 23 januari 1802, kwam de oesterput in handen van zijn 7 kinderen Jean, Lieven, Francis, Pieter, Anna-Barbara, Josse en Marie-Joanna-Jacoba Clemmen. Op 2 juli 1802 verkochten vijf van hen hun aandeel aan Josse Clemmen-Poelman en François Speelman, de echtgenoot van Maria-Joanna, voor een totaal van 17.300 gulden.[1]
De effectieve uitbating en het beheer van het oesterpark was gedurende het gehele bestaan van de onderneming in handen van de Oostendse handelaar en reder Andreas Joannes Van Iseghem.[4] De oesters van “Clemmen” vonden hoofdzakelijk hun weg naar Gent en Kortrijk en naar Brabantse steden als Brussel, Leuven en Antwerpen.[2] In 1802-1803 betaalden oesterimporteurs in die gebieden 27,1 guldens voor een halve ton Oostendse oesters van “Clemmen”, of 8 guldens voor een achtste ton. Hoewel de zaken goed liepen, waren de putten van Clemmen geen lang leven beschoren: in 1805 werden ze, net als de putten van "Pollet", onteigend door de Franse machthebbers om plaats te maken voor de constructie van een jachtsluis. Op 5 juli 1805 waren de werklui reeds volop bezig met het uitbreken van de 1 hectare 51,4 are grote oesterput. Op 14 augustus 1805 werden de gronden definitief verkocht aan de prefect van het Leie-departement voor een som van 54.395 franse frank. Alle gereedschap van het park werd openbaar verkocht. Na 25 jaar kwam zo in mineur een einde aan de oesterkwekerij “Clemmen”.[1]
Referenties
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Halewyck, R.; Hostyn, N. (1978). Oostends oesterboek: historiek van de Oostendse oesterteelt vanaf de 18e eeuw tot op heden. Oostendse Heem- en Geschiedkundige Kring "De Plate": Oostende. 68, 34 pl. pp.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Parmentier, J., De maritieme handel en visserij in Oostende tijdens de achttiende eeuw: Een prosopografische analyse van de internationale Oostendse handelswereld 1700-1794, onuitgegeven proefschrift tot het behalen van de graad van doctor in de geschiedenis UGent, Gent, 2001.
- ↑ Rijksarchief Brugge, collectie aanwinsten, inventaris 121, nr. 3962.
- ↑ Parmentier, J. (2004). Het gezicht van de Oostendse handelaar: studie van de Oostendse kooplieden, reders en ondernemers actief in de internationale maritieme handel en visserij tijdens de 18de eeuw. Oostendse Historische Publicaties, 11. Johan Vandenabeele: Oostende. 464 pp.
Meer weten
- Desmedt, H. (1951). De oesterbanken van Oostende: een voorbeeld van economische interventie-politiek in de XVIIIe eeuw Rev. Belge Philol. Hist. 29(2-3): 496-512.
- Farasyn, D. (1998). 1769-1794. De 18de eeuwse bloeiperiode van Oostende. Oostendse Historische Publicaties, 2. Stadsbestuur Oostende: Oostende. 249 pp.
- Halewyck, R.; Hostyn, N. (1978). Oostends oesterboek: historiek van de Oostendse oesterteelt vanaf de 18e eeuw tot op heden. Oostendse Heem- en Geschiedkundige Kring "De Plate": Oostende. 68, 34 pl. pp.
- Hostyn, N. (1982). De oesterputten van Oostende in de 18e eeuw. - Met 1 afb. eind 18de eeuw van de oesterput Deloose, gezegd Clays, Clemmen en Pollet, Het Visserijblad 1982(28/12/82): 138-139.
- Hostyn, N. (1988). De oesterputten van Oostende in de 18e eeuw (II), Het Visserijblad 1988(01/05/88): 53-54.
- Hostyn, N. (1988). De oesterputten van Oostende in de 18e eeuw (III, slot), Het Visserijblad 1988(01/06/88): 49-50.
- Logghe, F. (1999). Het Hazegras. De verloren rijkdom van een wijk: een greep uit de geschiedenis. Oostendse Historische Publicaties, 5. Stadsbestuur Oostende: Oostende. 130 pp.
- Parmentier, J., De maritieme handel en visserij in Oostende tijdens de achttiende eeuw: Een prosopografische analyse van de internationale Oostendse handelswereld 1700-1794, onuitgegeven proefschrift tot het behalen van de graad van doctor in de geschiedenis UGent, Gent, 2001.
- Parmentier, J. (2004). Het gezicht van de Oostendse handelaar: studie van de Oostendse kooplieden, reders en ondernemers actief in de internationale maritieme handel en visserij tijdens de 18de eeuw. Oostendse Historische Publicaties, 11. Johan Vandenabeele: Oostende. 464 pp.
- Piot, Ch., Clemmen (Josse), in: Biographie Nationale, IV, Brussel, 1873, 143-145.
